Olijfolie is al lang niet meer enkel iets voor in de pan. De afgelopen jaren is er een ware olijolie-revolutie gaande, met kleine producenten, sommeliercursussen en flessen die je behandelt als wijn. Maar wat maakt een olijfolie nou écht goed? En hoe weet je dat je kwaliteit in handen hebt?
1. Extra vierge is een minimumvereiste
De hoogste kwaliteit olijfolie die je in de supermarkt kunt vinden is “extra vierge” (extra virgin). Deze olie wordt mechanisch — dus zonder chemicaliën of verhitting — uit de olijven geperst. Het zuurgehalte moet onder de 0,8% liggen. Alles daarboven wordt technisch gezien geen extra vierge meer genoemd.
Maar let op: extra vierge op het etiket betekent helaas niet altijd dat de olie ook echt topkwaliteit is. De regelgeving wordt niet overal even streng nageleefd. Daarom: leer proeven.
2. Zo proef je olijfolie als een pro
Een goede olijfolie heeft een paar karakteristieke smaken:
-
Fruitig: ruikt fris, naar groene tomaat, vers gemaaid gras, artisjok of appel.
-
Bitter: een lichte bitterheid op de tong, die wijst op onrijpe, vroeg geoogste olijven — en dat is vaak een goed teken.
-
Pittig (peperig): een prikkel of ‘kuchje’ in je keel, van de antioxidanten. Hoe pittiger, hoe meer polyfenolen — en dus gezonder.
Proeftip: Schenk een klein beetje olie in een glaasje, warm hem met je hand op, ruik goed, en slurp hem vervolgens in. Ja, écht. Zo verspreidt de olie zich over je gehemelte en proef je alles.
3. Waar moet je op letten bij het kopen?
-
Oogstdatum: Koop olie uit de meest recente oogst (die loopt grofweg van oktober t/m januari). Een oude fles is vaak flets van smaak.
-
Herkomst: Goede olijfolie komt vaak van kleinschalige producenten uit Italië, Spanje, Griekenland of Portugal, maar ook uit verrassende landen als Kroatië, Marokko of zelfs Nederland.
-
Verpakking: Kies donkere flessen of blikken; licht en zuurstof zijn de vijanden van olijfolie.
-
Prijs: Echt goede olie kost geld. Onder de €10 per halve liter is vaak geen topkwaliteit.
4. Gebruik: rauw of gebakken?
Goede olijfolie gebruik je bij voorkeur rauw: over burrata, groenten, pasta of vis. Verhitten kán, maar bij hoge temperaturen verlies je veel van het karakter. Tip: gebruik een goedkopere olie om te bakken en bewaar je beste fles voor de afwerking.
5. Tot slot: probeer en vergelijk
De beste manier om te leren wat jij lekker vindt, is simpel: proef verschillende olijfoliën naast elkaar. Net als bij wijn ontwikkel je een voorkeur voor bepaalde regio’s, olijfsoorten of smaakprofielen.